Brudnicki park

Teresa Budzich-Sumirska

Park okalający dom i ciągnący się wzdłuż prawego brzegu Wkry jest jednym z nielicznych dworskich założeń krajobrazowych, które ocalały na Północnym Mazowszu. Założyła go w 1920 roku moja mama, Stefania Wilhelm-Budzich. Ojciec zaciągnął się do wojska, by walczyć z inwazją bolszewicką, a mama jako młoda mężatka w zaawansowanej ciąży objęła zarządzanie majątkiem Brudnice. Uznała, że trzeba wykorzystać ten czas na zrealizowanie swego marzenia, czyli ukształtowanie terenu wokół domu i stworzenie parku łączącego w estetyczną całość oba brzegi rzeki. W 1917 roku ukończyła Wyższą Szkołę Ogrodniczą w Warszawie (obecnie Wydział Ogrodniczy SGGW), więc do zadania podeszła bardzo profesjonalnie.

Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą spływ kajakowy
Agroturystyka Dworek nad Wkrą spływ kajakowy
Agroturystyka Dworek nad Wkrą spływ kajakowy
Agroturystyka Dworek nad Wkrą spływ kajakowy
Agroturystyka Dworek nad Wkrą spływ kajakowy

Najpierw wykarczowała i osuszyła ponadhektarowy pas bagiennego gruntu wzdłuż Wkry. Ponieważ nie miała rur melioracyjnych, zleciła kopanie rowu odwadniająceg wzdłuż terenu pod zaplanowany park. Rów głęboki na około półtora metra, z faszynowanymi brzegami, z jednej strony połączyła z rzeką, a z drugiej ze źródełkiem płynącym przy drodze na Rzężawy. Następnie mniej więcej co 20 metrów kazała kopać rowy poprzeczne, głębokie na metr, przecinające okolony teren. Wypełniono je tarniną wożoną z okolicznych lasów, a potem zasypano żwirem i ziemią. Po osuszeniu bagienek i ukształtowaniu kolistego półwyspu cały teren głęboko przeorano. A dalej mama, jak uczono ją w czasie studiów, wyrysowała na kalkach technicznych dokładny zarys aranżacji zieleni. Aby poszerzyć wąski pas ogrodu, otworzyła go na rzekę, uwzględniając cały przyrodniczy kontekst wraz z olszyną na drugim brzegu. Zrezygnowała też z sadzenia drzew w liniach poprzecznych, ograniczając się do niskich żywopłotów i ozdobnych krzewów, które nie dzieliły optycznie przestrzeni. Do dzisiaj zachowała się prawie w całości brzozowa aleja nad rzeką, korespondująca z olszyną, w której mama posadziła m.in. różne odmiany kalin.


Od strony rowu wytyczyła linię olch i wierzb, a za nią aleję świerkową, obecnie mocno już przerzedzoną.

Przedsiębiorczość mamy postrzegana była przez rodzinę Budzichów i całą okolicę jak zbędna fanaberia. Jednak ten kosztowny kaprys, jak komentowano, przetrwał historyczne burze i wciąż cieszy oczy swym pięknem. Melioracja działa nadal, główne aleje i zarysy klombów zostały zachowane, tylko trzech poprzecznych ścieżek i części kwietników nie dało się utrzymać. No i las trochę wchodzi nam do parku. Stare już teraz świerki są schronieniem dla ptaków i przez cały rok osłaniają dom przed wiatrem, brzozy, żyjąc w symbiozie z grzybnią koźlarzy, dostarczają grzyby na stół. Drzewem specjalnej troski jest dla mnie jabłoń sadzona przez mamę w końcu lat dwudziestych XX wieku. To na niej uczyłam się chodzić po drzewach bez pomocy braci i to jej jabłka dojrzewały najwcześniej w całym ogrodzie. I nadal tak jest, chociaż staruszka, popodpierana szczudłami, nosi na sobie ślady wielu nieszczęść. Jej rany kiedyś leczono nawozem końskim zmieszanym z gliną, potem samą gliną, a teraz cementem. Tak cieszyłam się w maju jej widokiem, całej obsypanej białoróżowymi kwiatami. Jest tylko parę lat starsza ode mnie. Oby mnie przeżyła!

Agroturystyka Dworek nad - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park noc
Agroturystyka Dworek nad Wkrą - Brudnicki Park
Agroturystyka Dworek nad Wkrą spływ kajakowy
Agroturystyka Dworek nad Wkrą spływ kajakowy
Agroturystyka Dworek nad Wkrą spływ kajakowy
Agroturystyka Dworek nad Wkrą spływ kajakowy
Agroturystyka Dworek nad Wkrą spływ kajakowy