W powiecie żuromińskim i jego okolicy można zwiedzić kilkanaście ciekawych obiektów muzealnych. Stanowimy idealną bazę wypadową na krótkie wycieczki. Poniżej przedstawiamy najciekawsze muzea i krótkie informacje na ich temat.
Bogate krajobrazowo i przyrodniczo tereny powiatu żuromińskiego położone są nad malowniczo rozlewającą się rzeką Wkrą. Meandrująca po nizinnych rolniczo-leśnych obszarach rzeka i jej dolina są obszarem chronionym Natura 2000 ze względu na bogactwo gniazdujących oraz migrujących ptaków. W północno-zachodniej części powiatu zaczyna się rozległy obszar lesisty należący do Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego. W okolicy można też odwiedzić Welski Park Krajobrazowy lub jeszcze dalej położony Brodnicki Park Krajobrazowy.
Na terenie powiatu i w jego okolicach świetnie zachowały się kościoły zabytkowe drewniane i murowane. Przedstawiamy kilka najpiękniejszych. Pierwsze trzy miejscowości na liście to Żuromin i dwie okoliczne wsie. Pozostałe miejscowości ułożone są w pętlę. Można na tej podstawie opracować jedno- lub dwudniową wycieczkę.
Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu [13 km] – możemy obejrzeć gabinet lekarza z małego miasteczka (ok. 1925 r), sypialnię i salonik z XIX w., wystawę stałą „Bieżuń i jego mieszkańcy w dawnych latach” oraz wystawy czasowe.
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu [34 km] – skansen, nagrodzony przez National Geographic tytułem „7 cudu Polski”, jest nie tylko wspaniałym miejscem na długą pieszą wycieczkę, ale też oferuje swoim gościom warsztaty i wydarzenia sezonowe, takie jak: Majówka, Dzień Dziecka, Miodobranie, Żniwa, Wykopki i wiele innych.
Interaktywne Muzeum Państwa Krzyżackiego w Działdowie [36 km] – dzięki prezentacjom multimedialnym (także w technice 3D i tzw. rzeczywistości rozszerzonej) możecie śledzić historię zakonu krzyżackiego, od Ziemi Świętej, po czasy współczesne. Macie też okazję poznać zamki, bitwy, machiny oblężnicze, strategie wojenne, uzbrojenie i życie codzienne mieszkańców dawnych miast i wsi.
Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej w Mławie [35 km] – można obejrzeć stałe ekspozycje: archeologiczną, historyczną, sztuki i przyrody oraz wystawy czasowe.
Zamek w Nidzicy [59 km] – muzeum zaprasza do obejrzenia dwóch pięter nidzickiego zamku, ze zbrojownią, salą artystyczną, etnograficzną, rycerską, widokową i innymi.
Muzeum w Brodnicy [50 km] – muzeum regionalne, mieszczące się w trzech zabytkowych budynkach. W Galerii Brama Chełmińska można obejrzeć wystawy czasowe. W spichlerzu znajduje się wystawa przyrodnicza i archeologiczna, a w zamkowych piwnicach wystawa historii regionalnej. Można także wejść na wieżę krzyżacką.
Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie [59 km] i Oddział Muzeum w Gołotczyźnie [71 km] – muzeum składa się z kilku obiektów. Wystawy stałe o tematyce regionalnej i czasowe można oglądać w siedzibie na ulicy Warszawskiej. Także w Ciechanowie można zwiedzić Zamek Książąt Mazowieckich. Natomiast Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie jest oddziałem znajdującym się kilkanaście km na południe od Ciechanowa. Można tam zwiedzić dom Aleksandra Świętochowskiego oraz dworek Aleksandry Bąkowskiej.
Muzeum Romantyzmu w Opinogórze [67 km] - kilka obiektów muzealnych, w tym dwa budynki neogotyckie, usytuowanych jest w 22-hektarowym parku utrzymanym w stylu angielskim. Muzeum gromadzi pamiątki związane z historią rodziny Krasińskich oraz z epoki napoleońskiej.
Warmińsko-Mazurskie Muzeum Pożarnictwa w Lidzbarku Welskim [26 km] – muzeum poświęcone jest historii rozwoju techniki pożarniczej i lidzbarskiej OSP.
Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie [35 km] – muzeum regionalne z zabytkami historycznymi, archeologicznymi i etnograficznymi. Dodatkowo można obejrzeć także wystawę martyrologiczną. W czasie II Wojny Światowej budynek muzeum był siedzibą Gestapo i nazywano go „Domem Kaźni”.
Dolina rzeki Wkry – obszar chroniony Natura 2000, ze względu na różnorodność gniazdujących ptaków i ich trasy przelotów. Najlepsze okresy do obserwacji ptactwa to wiosna i jesień. Lepiej mieć przy sobie lornetkę. Warto wybrać się na spływ kajakowy Wkrą. Chroniony obszar doliny Wkry jest jednym z 10 najważniejszych w Polsce lęgowisk błotniaka łąkowego i derkacza.
Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy – kilometry lasów z ukrytymi wśród drzew jeziorami. Idealne miejsce na grzybobrania, zbieranie jagód i borówek. Na terenie parku można korzystać z wielu szlaków edukacyjnych, pieszych i rowerowych. W siedzibie parku w Czarnym Bryńsku prowadzone są zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży.
Sosna w Przerodkach – wspaniała sosna zwyczajna z malowniczo poskręcanymi gałęziami jest pomnikiem przyrody. Lokalna legenda głosi, że sosna była sprawcą wielkiej miłości carskiego pogranicznika Jury i miejscowej Kasi. Spotkali się pod sosną i od tamtej pory potajemnie się pod nią umawiali. Ojciec Kasi nie chciał zgodzić się na ślub, ale ostatecznie Jura obiecał mu ochrzcić się i zostać na tych terenach po ślubie.
Dąb Rzeczypospolitej – znajduje się na terenie Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego. Potężne drzewo ma ok 500 lat. W czasach zaborów miejscowa ludność organizowała pod dębem spotkania patriotyczne.
Aleja lipowa w Chromakowie – 75 drzew (lipy drobnolistne) tworzy aleję.
Rezerwat „Gołuska Kępa” – rezerwat przyrody stanowiący fragment lasu liściastego z olchami, jaworami i jesionami. Według legendy na terenie rezerwatu mieszkał Jurand, bohater Krzyżaków Henryka Sienkiewicza.
Rezerwat „Mszar Płociczno” – rezerwat torfowiskowy. Na jego terenie znaleźć można wyjątkowe chronione przykłady flory i fauny.
Rezerwat „Ostoja lidzbarska” – obszar chroniony dyrektywą siedliskową (tzw. ptasią)
Program ochrony bociana białego – powiat żuromiński od lat prowadzi działania na rzecz ochrony populacji bociana białego. Dzięki temu możemy pochwalić się ponad stoma gniazdami tego ptaka.
Rezerwat „Jar Brynicy” – las mieszany porastający jar rzeki Brynicy jest siedliskiem takich chronionych ptaków jak bocian czarny, zimorodek czy pluszcz.
Kościół pw. Świętej Trójcy w Żurominie z zespołem klasztornym – barokowy kościół posiada najcenniejszy zbiór późnobarokowych i rokokowych zabytków w regionie. Przechowuje się tu otoczony kultem obraz Matki Boskiej Żuromińskiej z 1690 r.
Kościół pw. św. Marcina Biskupa w Zielonej – ceglany kościół neogotycki.
Kościół pw. św. Floriana w Chamsku – drewniany kościół z XIX w., kilkukrotnie remontowany.
Kościół pw. św. Wawrzyńca w Poniatowie – drewniany kościół klasycystyczny z 1805 r. Zabytek jest jednym z punktów znanego turystycznego szlaku mazowieckiego „Szlak drewnianej architektury sakralnej”.
Kościół pw. św. Andrzeja w Lubowidzu – klasycystyczny drewniany kościół z 1802 r. Cudem przetrwał wielki pożar, w którym spłonęła większość zabudowy Lubowidza.
Kościół pw. św. Jana Nepomucena w Zieluniu – murowany kościół barokowo-klasycystyczny. Według lokalnej legendy, głęboko w piwnicach kościoła biegnie tunel prowadzący na zieluński cmentarz.
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sarnowie – ceglany kościół neogotycki.
Kościół pw. św. Bartłomieja w Kuczborku – kościół barokowy z wieżą z XVIII w. Wewnątrz zachowało się także barokowe wyposażenie.
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Szreńsku – ceglano-kamienna gotycko-barokowa fara z XVI w. Wewnątrz znajdują się zabytki gotyckie i renesansowe.
Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Gradzanowie Kościelnym – neogotycki kościół jest co najmniej czwartą świątynią w tym miejscu.
Kościół pw. św. Trójcy Świętej w Bieżuniu – ceglany barokowy korpus i późniejsze dopasowane dobudówki.
Kościół pw. św. Mateusza w Lutocinie – XIX-wieczna potężna ceglana budowla.
Zespół pałacowy w Zielonej – neorenesansowy pałac z II poł. XIX w. otoczony jest parkiem i zabudowaniami gospodarskimi. Zabytek poddano rewitalizacji i obecnie można w nim wynająć salę bankietową i pokoje.
Dwór w Kliczewie Małym – XIX-wieczny dwór jest w bardzo złym stanie, ale ciągle zachowały się dekoracyjne elementy architektoniczne.
Dwór w Sławęcinie – neorenesansowy murowany dwór z XIX w. Obecnie jest w nim szkoła otoczona starodrzewem. Naprzeciwko ceglany piętrowy spichlerz.
Zespół pałacowy w Bieżuniu – neogotycka rezydencja Zamoyskich. Pałac, dwie oficyny i pozostałości parku położone są na cyplu opływanym wodami Wkry. W tym wyjątkowym miejscu napisano pierwsze wersety Konstytucji 3 Maja. Zabytek wymaga wielkich prac remontowych i prowadzone są działania na rzecz pozyskania funduszy.
Dwór w Chamsku – późno-klasycystyczny dwór z XIX w. otoczony pozostałościami parku dworskiego. Obecnie można w nim wynająć salę bankietową.
Dwór w Brudnicach – modrzewiowy dwór z 1914 r. Dobrze zachowany park dworski rozciąga się nad malowniczo rozlewającą się Wkrą. Zachowały się także ceglano-kamienne zabudowania gospodarskie. Obecnie jest gospodarstwem agroturystycznym w posiadaniu potomków dawnych właścicieli.
Informacje zostały przygotowane wspólnie z pracownikami Starostwa Powiatowego w Żurominie.
