Wycieczki

muzea, zabytki, przyroda

W powiecie żuromińskim i jego okolicy można zwiedzić kilkanaście ciekawych obiektów muzealnych. Stanowimy idealną bazę wypadową na krótkie wycieczki. Poniżej przedstawiamy najciekawsze muzea i krótkie informacje na ich temat.

 

Bogate krajobrazowo i przyrodniczo tereny powiatu żuromińskiego położone są nad malowniczo rozlewającą się rzeką Wkrą. Meandrująca po nizinnych rolniczo-leśnych obszarach rzeka i jej dolina są obszarem chronionym Natura 2000 ze względu na bogactwo gniazdujących oraz migrujących ptaków. W północno-zachodniej części powiatu zaczyna się rozległy obszar lesisty należący do Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego. W okolicy można też odwiedzić Welski Park Krajobrazowy lub jeszcze dalej położony Brodnicki Park Krajobrazowy.


Na terenie powiatu i w jego okolicach świetnie zachowały się kościoły zabytkowe drewniane i murowane. Przedstawiamy kilka najpiękniejszych. Pierwsze trzy miejscowości na liście to Żuromin i dwie okoliczne wsie. Pozostałe miejscowości ułożone są w pętlę. Można na tej podstawie opracować jedno- lub dwudniową wycieczkę.

  • Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu [13 km] – możemy obejrzeć gabinet lekarza z małego miasteczka (ok. 1925 r), sypialnię i salonik z XIX w., wystawę stałą „Bieżuń i jego mieszkańcy w dawnych latach” oraz wystawy czasowe.
  • Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu [34 km] – skansen, nagrodzony przez National Geographic tytułem „7 cudu Polski”, jest nie tylko wspaniałym miejscem na długą pieszą wycieczkę, ale też oferuje swoim gościom warsztaty i wydarzenia sezonowe, takie jak: Majówka, Dzień Dziecka, Miodobranie, Żniwa, Wykopki i wiele innych.
  • Interaktywne Muzeum Państwa Krzyżackiego w Działdowie [36 km] – dzięki prezentacjom multimedialnym (także w technice 3D i tzw. rzeczywistości rozszerzonej) możecie śledzić historię zakonu krzyżackiego, od Ziemi Świętej, po czasy współczesne.  Macie też okazję poznać zamki, bitwy, machiny oblężnicze, strategie wojenne, uzbrojenie i życie codzienne mieszkańców dawnych miast i wsi.
  • Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej w Mławie [35 km] – można obejrzeć stałe ekspozycje: archeologiczną, historyczną, sztuki i przyrody oraz wystawy czasowe.
  • Zamek w Nidzicy [59 km] – muzeum zaprasza do obejrzenia dwóch pięter nidzickiego zamku, ze zbrojownią, salą artystyczną, etnograficzną, rycerską, widokową i innymi.
  • Muzeum w Brodnicy [50 km] – muzeum regionalne, mieszczące się w trzech zabytkowych budynkach. W Galerii Brama Chełmińska można obejrzeć wystawy czasowe. W spichlerzu znajduje się wystawa przyrodnicza i archeologiczna, a w zamkowych piwnicach wystawa historii regionalnej. Można także wejść na wieżę krzyżacką.
  • Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie [59 km] i Oddział Muzeum w Gołotczyźnie [71 km] – muzeum składa się z kilku obiektów. Wystawy stałe o tematyce regionalnej i czasowe można oglądać w siedzibie na ulicy Warszawskiej. Także w Ciechanowie można zwiedzić Zamek Książąt Mazowieckich. Natomiast Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie jest oddziałem znajdującym się kilkanaście km na południe od Ciechanowa. Można tam zwiedzić dom Aleksandra Świętochowskiego oraz dworek Aleksandry Bąkowskiej.
  • Muzeum Romantyzmu w Opinogórze [67 km] -  kilka obiektów muzealnych, w tym dwa budynki neogotyckie, usytuowanych jest w 22-hektarowym parku utrzymanym w stylu angielskim. Muzeum gromadzi pamiątki związane z historią rodziny Krasińskich oraz z epoki napoleońskiej.
  • Warmińsko-Mazurskie Muzeum Pożarnictwa w Lidzbarku Welskim [26 km] – muzeum poświęcone jest historii rozwoju techniki pożarniczej i lidzbarskiej OSP.
  • Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie [35 km] – muzeum regionalne z zabytkami historycznymi, archeologicznymi i etnograficznymi. Dodatkowo można obejrzeć także wystawę martyrologiczną. W czasie II Wojny Światowej budynek muzeum był siedzibą Gestapo i nazywano go „Domem Kaźni”.
  • Dolina rzeki Wkry – obszar chroniony Natura 2000, ze względu na różnorodność gniazdujących ptaków i ich trasy przelotów. Najlepsze okresy do obserwacji ptactwa to wiosna i jesień. Lepiej mieć przy sobie lornetkę. Warto wybrać się na spływ kajakowy Wkrą. Chroniony obszar doliny Wkry jest jednym z 10 najważniejszych w Polsce lęgowisk błotniaka łąkowego i derkacza.
  • Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy – kilometry lasów z ukrytymi wśród drzew jeziorami. Idealne miejsce na grzybobrania, zbieranie jagód i borówek. Na terenie parku można korzystać z wielu szlaków edukacyjnych, pieszych i rowerowych. W siedzibie parku w Czarnym Bryńsku prowadzone są zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży.
  • Sosna w Przerodkach – wspaniała sosna zwyczajna z malowniczo poskręcanymi gałęziami jest pomnikiem przyrody. Lokalna legenda głosi, że sosna była sprawcą wielkiej miłości carskiego pogranicznika Jury i miejscowej Kasi. Spotkali się pod sosną i od tamtej pory potajemnie się pod nią umawiali. Ojciec Kasi nie chciał zgodzić się na ślub, ale ostatecznie Jura obiecał mu ochrzcić się i zostać na tych terenach po ślubie.
  • Dąb Rzeczypospolitej – znajduje się na terenie Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego. Potężne drzewo ma ok 500 lat. W czasach zaborów miejscowa ludność organizowała pod dębem spotkania patriotyczne.
  • Aleja lipowa w Chromakowie – 75 drzew (lipy drobnolistne) tworzy aleję.
  • Rezerwat „Gołuska Kępa” – rezerwat przyrody stanowiący fragment lasu liściastego z olchami, jaworami i jesionami. Według legendy na terenie rezerwatu mieszkał Jurand, bohater Krzyżaków Henryka Sienkiewicza.
  • Rezerwat „Mszar Płociczno” – rezerwat torfowiskowy. Na jego terenie znaleźć można wyjątkowe chronione przykłady flory i fauny.
  • Rezerwat „Ostoja lidzbarska” – obszar chroniony dyrektywą siedliskową (tzw. ptasią)
  • Program ochrony bociana białego – powiat żuromiński od lat prowadzi działania na rzecz ochrony populacji bociana białego. Dzięki temu możemy pochwalić się ponad stoma gniazdami tego ptaka.
  • Rezerwat „Jar Brynicy” – las mieszany porastający jar rzeki Brynicy jest siedliskiem takich chronionych ptaków jak bocian czarny, zimorodek czy pluszcz.
  • Kościół pw. Świętej Trójcy w Żurominie z zespołem klasztornym – barokowy kościół posiada najcenniejszy zbiór późnobarokowych i rokokowych zabytków w regionie. Przechowuje się tu otoczony kultem obraz Matki Boskiej Żuromińskiej z 1690 r.
  • Kościół pw. św. Marcina Biskupa w Zielonej – ceglany kościół neogotycki.
  • Kościół pw. św. Floriana w Chamsku – drewniany kościół z XIX w., kilkukrotnie remontowany.
  • Kościół pw. św. Wawrzyńca w Poniatowie – drewniany kościół klasycystyczny z 1805 r. Zabytek jest jednym z punktów znanego turystycznego szlaku mazowieckiego „Szlak drewnianej architektury sakralnej”.
  • Kościół pw. św. Andrzeja w Lubowidzu – klasycystyczny drewniany kościół z 1802 r. Cudem przetrwał wielki pożar, w którym spłonęła większość zabudowy Lubowidza.
  • Kościół pw. św. Jana Nepomucena w Zieluniu – murowany kościół barokowo-klasycystyczny. Według lokalnej legendy, głęboko w piwnicach kościoła biegnie tunel prowadzący na zieluński cmentarz.
  • Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sarnowie – ceglany kościół neogotycki.
  • Kościół pw. św. Bartłomieja w Kuczborku – kościół barokowy z wieżą z XVIII w. Wewnątrz zachowało się także barokowe wyposażenie.
  • Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Szreńsku – ceglano-kamienna gotycko-barokowa fara z XVI w. Wewnątrz znajdują się zabytki gotyckie i renesansowe.
  • Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Gradzanowie Kościelnym– neogotycki kościół jest co najmniej czwartą świątynią w tym miejscu.
  • Kościół pw. św. Trójcy Świętej w Bieżuniu – ceglany barokowy korpus i późniejsze dopasowane dobudówki.
  • Kościół pw. św. Mateusza w Lutocinie – XIX-wieczna potężna ceglana budowla.
  • Zespół pałacowy w Zielonej – neorenesansowy pałac z II poł. XIX w. otoczony jest parkiem i zabudowaniami gospodarskimi. Zabytek poddano rewitalizacji i obecnie można w nim wynająć salę bankietową i pokoje.
  • Dwór w Kliczewie Małym – XIX-wieczny dwór jest w bardzo złym stanie, ale ciągle zachowały się dekoracyjne elementy architektoniczne.
  • Dwór w Sławęcinie – neorenesansowy murowany dwór z XIX w. Obecnie jest w nim szkoła otoczona starodrzewem. Naprzeciwko ceglany piętrowy spichlerz.
  • Zespół pałacowy w  Bieżuniu – neogotycka rezydencja Zamoyskich. Pałac, dwie oficyny i pozostałości parku położone są na cyplu opływanym wodami Wkry. W tym wyjątkowym miejscu napisano pierwsze wersety Konstytucji 3 Maja. Zabytek wymaga wielkich prac remontowych i prowadzone są działania na rzecz pozyskania funduszy.
  • Dwór w Chamsku – późno-klasycystyczny dwór z XIX w. otoczony pozostałościami parku dworskiego. Obecnie można w nim wynająć salę bankietową.
  • Dwór w Brudnicach – modrzewiowy dwór z 1914 r. Dobrze zachowany park dworski rozciąga się nad malowniczo rozlewającą się Wkrą. Zachowały się także ceglano-kamienne zabudowania gospodarskie. Obecnie jest gospodarstwem agroturystycznym w posiadaniu potomków dawnych właścicieli.
Agroturystyka Dworek nad Wkrą sauna
Agroturystyka Dworek nad Wkrą sauna
Agroturystyka Dworek nad Wkrą sauna zima
Agroturystyka Dworek nad Wkrą sauna zima
Agroturystyka Dworek nad Wkrą sauna morsowanie
Agroturystyka Dworek nad Wkrą sauna
Agroturystyka Dworek nad Wkrą sauna
Agroturystyka Dworek nad Wkrą morsowanie

Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu [13 km] – możemy obejrzeć gabinet lekarza z małego miasteczka (ok. 1925 r), sypialnię i salonik z XIX w., wystawę stałą „Bieżuń i jego mieszkańcy w dawnych latach” oraz wystawy czasowe.

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu [34 km] – skansen, nagrodzony przez National Geographic tytułem „7 cudu Polski”, jest nie tylko wspaniałym miejscem na długą pieszą wycieczkę, ale też oferuje swoim gościom warsztaty i wydarzenia sezonowe, takie jak: Majówka, Dzień Dziecka, Miodobranie, Żniwa, Wykopki i wiele innych.

Interaktywne Muzeum Państwa Krzyżackiego w Działdowie [36 km] – dzięki prezentacjom multimedialnym (także w technice 3D i tzw. rzeczywistości rozszerzonej) możecie śledzić historię zakonu krzyżackiego, od Ziemi Świętej, po czasy współczesne.  Macie też okazję poznać zamki, bitwy, machiny oblężnicze, strategie wojenne, uzbrojenie i życie codzienne mieszkańców dawnych miast i wsi.

Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej w Mławie [35 km] – można obejrzeć stałe ekspozycje: archeologiczną, historyczną, sztuki i przyrody oraz wystawy czasowe.

Zamek w Nidzicy [59 km] – muzeum zaprasza do obejrzenia dwóch pięter nidzickiego zamku, ze zbrojownią, salą artystyczną, etnograficzną, rycerską, widokową i innymi.

Muzeum w Brodnicy [50 km] – muzeum regionalne, mieszczące się w trzech zabytkowych budynkach. W Galerii Brama Chełmińska można obejrzeć wystawy czasowe. W spichlerzu znajduje się wystawa przyrodnicza i archeologiczna, a w zamkowych piwnicach wystawa historii regionalnej. Można także wejść na wieżę krzyżacką.

Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie [59 km] i Oddział Muzeum w Gołotczyźnie [71 km] – muzeum składa się z kilku obiektów. Wystawy stałe o tematyce regionalnej i czasowe można oglądać w siedzibie na ulicy Warszawskiej. Także w Ciechanowie można zwiedzić Zamek Książąt Mazowieckich. Natomiast Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie jest oddziałem znajdującym się kilkanaście km na południe od Ciechanowa. Można tam zwiedzić dom Aleksandra Świętochowskiego oraz dworek Aleksandry Bąkowskiej.

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze [67 km] -  kilka obiektów muzealnych, w tym dwa budynki neogotyckie, usytuowanych jest w 22-hektarowym parku utrzymanym w stylu angielskim. Muzeum gromadzi pamiątki związane z historią rodziny Krasińskich oraz z epoki napoleońskiej.

Warmińsko-Mazurskie Muzeum Pożarnictwa w Lidzbarku Welskim [26 km] – muzeum poświęcone jest historii rozwoju techniki pożarniczej i lidzbarskiej OSP.

Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie [35 km] – muzeum regionalne z zabytkami historycznymi, archeologicznymi i etnograficznymi. Dodatkowo można obejrzeć także wystawę martyrologiczną. W czasie II Wojny Światowej budynek muzeum był siedzibą Gestapo i nazywano go „Domem Kaźni”.

Dolina rzeki Wkry – obszar chroniony Natura 2000, ze względu na różnorodność gniazdujących ptaków i ich trasy przelotów. Najlepsze okresy do obserwacji ptactwa to wiosna i jesień. Lepiej mieć przy sobie lornetkę. Warto wybrać się na spływ kajakowy Wkrą. Chroniony obszar doliny Wkry jest jednym z 10 najważniejszych w Polsce lęgowisk błotniaka łąkowego i derkacza.

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy – kilometry lasów z ukrytymi wśród drzew jeziorami. Idealne miejsce na grzybobrania, zbieranie jagód i borówek. Na terenie parku można korzystać z wielu szlaków edukacyjnych, pieszych i rowerowych. W siedzibie parku w Czarnym Bryńsku prowadzone są zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży.

Sosna w Przerodkach – wspaniała sosna zwyczajna z malowniczo poskręcanymi gałęziami jest pomnikiem przyrody. Lokalna legenda głosi, że sosna była sprawcą wielkiej miłości carskiego pogranicznika Jury i miejscowej Kasi. Spotkali się pod sosną i od tamtej pory potajemnie się pod nią umawiali. Ojciec Kasi nie chciał zgodzić się na ślub, ale ostatecznie Jura obiecał mu ochrzcić się i zostać na tych terenach po ślubie.

Dąb Rzeczypospolitej – znajduje się na terenie Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego. Potężne drzewo ma ok 500 lat. W czasach zaborów miejscowa ludność organizowała pod dębem spotkania patriotyczne.

Aleja lipowa w Chromakowie – 75 drzew (lipy drobnolistne) tworzy aleję.

Rezerwat „Gołuska Kępa” – rezerwat przyrody stanowiący fragment lasu liściastego z olchami, jaworami i jesionami. Według legendy na terenie rezerwatu mieszkał Jurand, bohater Krzyżaków Henryka Sienkiewicza.

Rezerwat „Mszar Płociczno” – rezerwat torfowiskowy. Na jego terenie znaleźć można wyjątkowe chronione przykłady flory i fauny.

Rezerwat „Ostoja lidzbarska” – obszar chroniony dyrektywą siedliskową (tzw. ptasią)

Program ochrony bociana białego – powiat żuromiński od lat prowadzi działania na rzecz ochrony populacji bociana białego. Dzięki temu możemy pochwalić się ponad stoma gniazdami tego ptaka.

Rezerwat „Jar Brynicy” – las mieszany porastający jar rzeki Brynicy jest siedliskiem takich chronionych ptaków jak bocian czarny, zimorodek czy pluszcz.

Kościół pw. Świętej Trójcy w Żurominie z zespołem klasztornym – barokowy kościół posiada najcenniejszy zbiór późnobarokowych i rokokowych zabytków w regionie. Przechowuje się tu otoczony kultem obraz Matki Boskiej Żuromińskiej z 1690 r.

Kościół pw. św. Marcina Biskupa w Zielonej – ceglany kościół neogotycki.

Kościół pw. św. Floriana w Chamsku – drewniany kościół z XIX w., kilkukrotnie remontowany.

Kościół pw. św. Wawrzyńca w Poniatowie – drewniany kościół klasycystyczny z 1805 r. Zabytek jest jednym z punktów znanego turystycznego szlaku mazowieckiego „Szlak drewnianej architektury sakralnej”.

Kościół pw. św. Andrzeja w Lubowidzu – klasycystyczny drewniany kościół z 1802 r. Cudem przetrwał wielki pożar, w którym spłonęła większość zabudowy Lubowidza.

Kościół pw. św. Jana Nepomucena w Zieluniu – murowany kościół barokowo-klasycystyczny. Według lokalnej legendy, głęboko w piwnicach kościoła biegnie tunel prowadzący na zieluński cmentarz.

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sarnowie – ceglany kościół neogotycki.

Kościół pw. św. Bartłomieja w Kuczborku – kościół barokowy z wieżą z XVIII w. Wewnątrz zachowało się także barokowe wyposażenie.

Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Szreńsku – ceglano-kamienna gotycko-barokowa fara z XVI w. Wewnątrz znajdują się zabytki gotyckie i renesansowe.

Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Gradzanowie Kościelnym – neogotycki kościół jest co najmniej czwartą świątynią w tym miejscu.

Kościół pw. św. Trójcy Świętej w Bieżuniu – ceglany barokowy korpus i późniejsze dopasowane dobudówki.

Kościół pw. św. Mateusza w Lutocinie – XIX-wieczna potężna ceglana budowla.

Zespół pałacowy w Zielonej – neorenesansowy pałac z II poł. XIX w. otoczony jest parkiem i zabudowaniami gospodarskimi. Zabytek poddano rewitalizacji i obecnie można w nim wynająć salę bankietową i pokoje.

Dwór w Kliczewie Małym – XIX-wieczny dwór jest w bardzo złym stanie, ale ciągle zachowały się dekoracyjne elementy architektoniczne.

Dwór w Sławęcinie – neorenesansowy murowany dwór z XIX w. Obecnie jest w nim szkoła otoczona starodrzewem. Naprzeciwko ceglany piętrowy spichlerz.

Zespół pałacowy w  Bieżuniu – neogotycka rezydencja Zamoyskich. Pałac, dwie oficyny i pozostałości parku położone są na cyplu opływanym wodami Wkry. W tym wyjątkowym miejscu napisano pierwsze wersety Konstytucji 3 Maja. Zabytek wymaga wielkich prac remontowych i prowadzone są działania na rzecz pozyskania funduszy.

Dwór w Chamsku – późno-klasycystyczny dwór z XIX w. otoczony pozostałościami parku dworskiego. Obecnie można w nim wynająć salę bankietową.

Dwór w Brudnicach – modrzewiowy dwór z 1914 r. Dobrze zachowany park dworski rozciąga się nad malowniczo rozlewającą się Wkrą. Zachowały się także ceglano-kamienne zabudowania gospodarskie. Obecnie jest gospodarstwem agroturystycznym w posiadaniu potomków dawnych właścicieli.

Informacje zostały przygotowane wspólnie z pracownikami Starostwa Powiatowego w Żurominie.